Ngày giỗ tổ Hùng Vương là ngày 10-3 âm lịch với ý nghĩa tri ân các vị vua Hùng. Ngày này cả nước được nghỉ lễ từ 1-3 ngày làm việc tùy vào thời điểm trong năm. Mọi người sẽ nô nức rủ nhau đi trẩy hội, tham gia thi hội làng, cúng bái cầu mong một năm bình an, thịnh vượng. Vậy năm nay giỗ tổ Hùng Vương được nghỉ mấy ngày và lưu ý gì khi đi lễ giỗ?
1. Ngày giỗ tổ Hùng Vương là ngày bao nhiêu?
1.1. Nguồn gốc và ý nghĩa ngày giỗ tổ Hùng Vương là gì?
Lễ hội Đền Hùng, hay còn được gọi là Giỗ Tổ Hùng Vương, là một dịp lễ quan trọng của dân tộc Việt Nam, nhằm kính nhớ và tri ân công lao của các vị vua Hùng. Có 18 vị vua Hùng của Việt Nam và là những người tiên khởi đã đóng góp to lớn vào việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Câu ca dao truyền miệng "Dù ai đi ngược về xuôi/ Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba/ Khắp miền truyền mãi câu ca/ Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm". Câu ca dao đã gắn bó sâu sắc với tâm hồn của mỗi người dân Việt Nam qua thời gian.
Xuất phát từ truyền thuyết Lạc Long Quân và Âu Cơ là cha mẹ của các vua Hùng.
Đền Hùng, nơi cội nguồn của dân tộc, luôn đựng đẳng và linh thiêng trong lòng người Việt từ hàng nghìn năm nay. Theo truyền thuyết, Lạc Long Quân và Âu Cơ được coi là Thủy Tổ của người Việt, là cha mẹ của các Vua Hùng. Lễ hội Đền Hùng còn được biết đến là Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.
Lễ hội diễn ra vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, thuộc Việt Trì, Phú Thọ. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương có vị thế quan trọng trong tâm thức của người Việt. Bản ngọc phả viết thời Trần và sao chép đóng dấu kiềm từ năm 1470 của đời vua Lê Thánh Tông và đời vua Lê Kính Tông năm 1601. Xác nhận sự ổn định và tôn kính đối với Đền Hùng qua các triều đại.
Năm 1995, Giỗ Tổ Hùng Vương được xác lập là ngày lễ lớn trong năm. Các hoạt động lễ hội kéo dài 10 ngày, được tổ chức bởi Ngành Văn hóa Thông tin - Thể thao và các đơn vị liên quan.
Nghị định số 82/2001/NĐ-CP ngày 06/11/2001 về Nghi lễ Nhà nước quy định chi tiết về tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương. Đối với "năm chẵn", Lễ hội do Bộ Văn hóa - Thông tin và Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ tổ chức. Trong "năm tròn", Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ đảm nhận tổ chức. "Năm lẻ" thì cũng do Ủy ban Nhân dân tỉnh Phú Thọ chịu trách nhiệm.
Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm là dịp quan trọng để toàn dân thể hiện lòng tri ân đối với các Vua Hùng, là ngày hội chung của toàn dân Việt Nam. Đồng thời, cũng là dịp để quảng bá di sản văn hóa "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương" trên trường quốc tế, được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2012. (Thông tin sưu tầm theo nguồn https://hatinh.gov.vn).
1.2. Ngày giỗ tổ Hùng Vương 2024 được nghỉ mấy ngày?
Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp lễ quan trọng tưởng nhớ công lao của các vị vua Hùng, những người đã đóng góp to lớn vào việc xây dựng và giữ vững nền đất Việt Nam. Hàng năm, lễ hội này được tổ chức vào ngày 10/3 âm lịch tại Đền Hùng, thuộc địa bàn Việt Trì, Phú Thọ.
Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung Điều 73 của Luật Lao động, hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch) từ ngày 02/4/2007. Từ đó, ngày này trở thành QUỐC LỄ, thể hiện tinh thần văn hóa truyền thống và lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao của các Vua Hùng.
Năm 2024, ngày Giỗ Tổ Hùng Vương rơi vào thứ Năm, 18/4/2024. Điều này mang lại cơ hội cho người lao động tận hưởng một ngày nghỉ lễ giỗ Tổ Hùng Vương chỉ có duy nhất một ngày, cụ thể là ngày 18/04/2024. Lưu ý rằng lịch nghỉ này áp dụng cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của các cơ quan hành chính, sự nghiệp, tổ chức chính trị và tổ chức chính trị - xã hội. Các cơ quan tư nhân có chế độ và chính sách khác nhau sẽ có lịch cụ thể khác nhau.
1.3. Ca dao tục ngữ về ngày giỗ tổ Hùng Vương
Bài ca dao số 1
Bài ca dao số 2
Bài ca dao số 4
Tháng ba nô nức hội đền
Nhớ ngày giỗ Tổ bốn nghìn năm nay
Bài ca dao số 5
Dù xa vạn nẻo bến bờ muôn phương
Nhớ ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Về thăm dâng kính nén hương cội nguồn
Bài ca dao số 6
Bài thơ Nhớ ngày giỗ tổ - Tác giả: Xuân Quỳ
Bài thơ Về nguồn - Tác giả: Sơn Hoàng
Bài thơ Nhớ quốc tổ - Tác giả: Phong Phạm Thị
Bài thơ Uống nước nhớ nguồn - Tác giả: Mộng Vy
Bài thơ Nhớ ơn Tổ đức - Tác giả Song Trà
Bài thơ Vùng đất cội nguồn - Tác giả Nguyễn Chính Đại
Bài thơ Nhớ ngày giỗ tỗ Hùng Vương - Tác giả: Nguyễn Hường
Tìm đọc thêm: Ngày cá tháng tư là gì? Các trò chơi khăm ngày 1-4
2. Các vua Hùng Việt Nam làm nên lịch sử
2.1. Kinh Dương Vương: 2879 - 2794 TCN
Kinh Dương Vương, một nhân vật truyền thuyết, được cho là Đức thủy tổ của người Việt, khai sinh nhà nước Xích Quỷ, và sau đó, dời đô ra Ao Việt (Việt Trì). Là bậc thánh trí thông minh, ông lấy Thần Long sinh ra Lạc Long Quân, tiên phong của dòng giống Hùng Vương. Câu chuyện về ông được ghi chép tại Lăng Kinh Dương Vương, nơi người dân tôn kính và lập miếu thờ.
2.2. Hùng Hiền Vương hay Lạc Long Quân: 2793 - 2525 TCN
Lạc Long Quân, con trai của Kinh Dương Vương, là vị Hùng Vương nổi tiếng, lên nối ngôi và trở thành vị vua đầu tiên của triều đại Hùng Vương, trị vì 269 năm. Người vợ của ông, Âu Cơ, được xem là tổ mẫu của dân tộc Việt, và sự hòa hợp giữa hai nguồn gốc khác nhau đã khai mở dòng giống Bách Việt.
2.3. Hùng Lân Vương: 2524 - 2253 TCN
Hùng Lân Vương, hay Hùng Quốc Vương, là vị vua thứ III của triều đại Hùng Vương, lên ngôi khi 18 tuổi và trị vì 272 năm. Sinh vào năm Canh Ngọ, ông đóng góp vào sự phồn thịnh và lâu dài của quốc gia Văn Lang.
2.4. Hùng Hoa Vương
Hùng Hoa Vương, vua thứ IV của triều đại Hùng Vương, thống trị trong 342 năm, từ năm Đinh Hợi đến Mậu Thìn (2254 - 1913 TCN). Dưới triều vị của ông, quốc gia Văn Lang phát triển mạnh mẽ.
2.5. Hùng Hy Vương
Hùng Hy Vương, vị vua thứ V trong dòng họ Hùng Vương, trị vì 200 năm, từ Kỷ Tỵ đến Mậu Tý (1912 - 1713 TCN). Sự lãnh đạo của ông làm cho Văn Lang ngày càng vững mạnh, thịnh vượng.
2.6. Hùng Hồn Vương
Hùng Hồn Vương, hay vị vua thứ VI, sinh vào năm Tân Dậu, trị vì 81 năm (1740 - 1632 TCN). Dưới triều vị của ông, quốc gia tiếp tục phát triển và thịnh vượng.
2.7. Hùng Chiêu Vương
Hùng Chiêu Vương, vị vua thứ VII, sinh vào năm Quý Tỵ, thống trị trong 200 năm (1768 - 1568 TCN). Dưới triều ông, Văn Lang tiếp tục phát triển vững mạnh.
2.8. Hùng Vỹ Vương
Hùng Vỹ Vương, vị vua thứ VIII, sinh vào năm Nhâm Thìn, trị vì 100 năm (1469 - 1369 TCN). Dưới triều ông, quốc gia tiếp tục trải qua kỳ thịnh vượng.
2.9. Hùng Định Vương
Hùng Định Vương, vị vua thứ IX, sinh vào năm Bính Dần, thống trị trong 80 năm (1375 - 1295 TCN). Dưới triều vị của ông, quốc gia duy trì sự ổn định và phồn thịnh.
2.10. Hùng Uy Vương
Hùng Uy Vương, vị vua thứ X, húy Hoàng Long Lang, thống trị trong 90 năm (1251 - 1161 TCN). Ông là một trong những vị vua nổi tiếng của triều đại Hùng Vương.
2.11. Hùng Trinh Vương
Hùng Trinh Vương, vị vua thứ XI của triều đại Hùng Vương, sinh năm Canh Tuất (1211 TCN), lên ngôi khi 51 tuổi, trị vì 107 năm, từ Canh Tý (1161 tr. TL) đến Bính Tuất (1055 TCN). Sự lãnh đạo của ông đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Văn Lang, với những đóng góp đặc biệt trong phát triển kinh tế và văn hóa.
2.12. Hùng Vũ Vương
Hùng Vũ Vương, vị vua thứ XII của triều đại Hùng Vương, sinh năm Bính Thân (1105 tr. TL), lên ngôi khi 52 tuổi, thống trị trong 86 năm, từ Đinh Hợi (1054 TCN) đến Nhâm Tuất (969 TCN). Ông được biết đến với sự quyết đoán và khôn khéo trong việc duy trì hòa bình và thịnh vượng cho Văn Lang.
2.13. Hùng Việt Vương
Hùng Việt Vương, vua thứ XIII của triều đại Hùng Vương, sinh năm Kỷ Hợi (982 tr. TL), lên ngôi khi 23 tuổi, thống trị trong 115 năm, từ Quý Hợi (968 TCN) đến Đinh Mùi (854 TCN). Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của Văn Lang về mặt kinh tế và văn hóa, với những đóng góp quan trọng từ ông.
2.14. Hùng Anh Vương
Hùng Anh Vương, vua thứ XIV của triều đại Hùng Vương, sinh năm Đinh Mão (894 TCN), lên ngôi khi 42 tuổi, thống trị trong 99 năm, từ 853 đến 755 tr. TL. Giai đoạn này được biết đến với sự hùng mạnh của quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực văn hóa và giáo dục.
2.15. Hùng Triệu Vương
Hùng Triệu Vương, vua thứ XV của triều đại Hùng Vương, sinh năm Quý Sửu (748 TCN), lên ngôi khi 35 tuổi, thống trị trong 94 năm, từ Đinh Hợi (754 TCN) đến Canh Thân (661 TCN). Ông đã đóng góp quan trọng vào sự phồn thịnh của Văn Lang qua những chính sách phát triển kinh tế và giáo dục.
2.16. Hùng Tạo Vương
Hùng Tạo Vương, hay Hùng Vương thứ XVI, tên húy Đức Quân Lang, sinh năm Kỷ Tỵ (712 TCN), trị vì 92 năm, từ Tân Dậu (660 TCN) đến Nhâm Thìn (569 TCN). Trong giai đoạn này, Văn Lang trải qua những biến cố với cuộc nổi dậy chống lại vua Hùng, kết thúc khi nghĩa quân đầu hàng do đàn áp của lực lượng Thạch Tướng.
2.17. Hùng Nghị Vương: 568 - 409 TCN
Hùng Nghị Vương, vua thứ XVII trong 18 đời vua Hùng, sinh năm Ất Dậu (576 TCN), lên ngôi khi 9 tuổi, thống trị trong 160 năm, từ Quý Tỵ (568 tr. TL) đến Nhâm Thân (409 TCN). Ông được biết đến với tầm lãnh đạo mạnh mẽ và những đóng góp lớn vào việc xây dựng quốc gia.
2.18. Hùng Duệ Vương: 408 - 258 TCN
Hùng Duệ Vương, vua thứ XVIII của triều đại Hùng Vương, sinh năm Canh Thân (421 TCN), lên ngôi khi 14 tuổi, thống trị trong 150 năm, từ Quý Dậu (408 TCN) đến Quý Mão (258 TCN). Ông là vị vua cuối cùng trong thời đại vua Hùng, để lại di sản lớn lao trong lịch sử Văn Lang.
Tìm đọc thêm: Ngày quốc tế hạnh phúc là gì? Cần làm gì để hạnh phúc?
3. Các địa điểm tổ chức lễ hội giỗ tổ Hùng Vương
Hầu hết giỗ tổ Hùng Vương được tổ chức hàng năm tại Phú Thọ. Tuy nhiên, có nhiều thành phố cũng tổ chức các lễ hội phù hợp với văn hóa địa phương, khu vực để tri ân và tưởng nhớ đến các vị vua Hùng. Chẳng hạn như lễ hội quy mô lớn ở Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Huế, Kiên Giang… Các nghi thức như lễ rước kiệu, dâng hương, hát xoan, gói bánh, đập niêu…
Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương, được coi là một trong những lễ hội quy mô lớn tại Việt Nam, từ xa xưa đã là nét văn hóa truyền thống được tổ chức tại Đền Hùng, thường với sự tham gia đông đảo của toàn bộ cộng đồng. Ngày nay, lễ hội không chỉ diễn ra tại Đền Hùng mà còn lan tỏa ra nhiều địa phương khác trên toàn quốc, như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, TP.Đà Nẵng, Cần Thơ, Huế, và Kiên Giang.
Mỗi năm, từ ngày mùng 8 đến hết ngày 11 tháng 3 Âm lịch, hàng ngàn du khách hiếu kỳ tập trung về khu di tích Đền Hùng để tham gia lễ hội. Sự kiện này được chia thành hai phần chính: phần lễ và phần hội.
Phần lễ gồm nhiều nghi thức cúng bái trang trọng, đặc biệt trong ngày chính hội. Hai nghi thức chính là lễ rước kiệu và lễ dâng hương.
- Lễ rước kiệu trong ngày giỗ Tổ Hùng Vương là một nghi thức ấn tượng, với đội ngũ người tham gia mặc trang phục truyền thống, khiêng kiệu lọng, tay cầm cờ hoa nhiều màu sắc, xuất phát từ chân núi và di chuyển lần lượt qua các đền trước khi dừng chân tại Đền Thượng - nơi diễn ra lễ dâng hương.
- Lễ dâng hương diễn ra sau lễ rước kiệu, với sự tham gia lần lượt của các vị chức sắc, bô lão trong làng, và cuối cùng là người dân và du khách hành hương.
Sau phần lễ, phần hội của lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương là cơ hội để mọi người tham gia vào những hoạt động trò chơi dân gian sôi động và độc đáo. Cuộc thi kiệu, nơi nhiều làng cùng tranh tài, được coi là biểu tượng may mắn, mang đến niềm hạnh phúc cho những người chiến thắng. Các cuộc thi khác như gói bánh chưng, gói bánh dày, đập niêu, và đi Cà kheo cũng đều thu hút sự chú ý với không khí náo nhiệt và vui vẻ.
Một phần không thể thiếu của lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương là hát xoan, hay còn được biết đến là hát thờ, một hình thức biểu diễn nghệ thuật dân gian độc đáo. Nói theo truyền thống, hát Xoan, xuất hiện từ thời vua Hùng Vương, thường được trình bày theo kiểu lề lối với nội dung là những bài hát ca ngợi thần linh. Đặc biệt, vào ngày 24/11/2011, nghệ thuật hát Xoan đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, là một phần quan trọng trong dòng chảy của văn hóa Việt.
Một điều vô cùng lưu ý khi tham gia lễ hội truyền thống của người Việt ta là bạn nên ăn mặc lịch sự chốn cộng đồng. Đối với nam, bạn nên ăn mặc các loại áo có tay với quần dài như áo phông và quần kaki, áo sơ mi và quần âu… Đối với nữ, bạn nên tránh các loại váy quá ngắn, xuyên thấu hay cúp ngực. Tốt nhất là nữ giới nên mặc như nam giới hoặc mặc váy dài quá đầu gối, áo có tay. Điều này còn giúp bạn tránh khỏi những sự cố sàm sỡ, quấy rối nơi công cộng.
