Cân bằng công việc và cuộc sống là một yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe tinh thần, thể chất một cách hiệu quả. Tuy nhiên không có nhiều người có thể đạt được trạng thái này. Đâu là nguyên nhân của thực trạng này và cách cải thiện ra sao? Trong bài viết này, Santino sẽ chia sẻ 12 cách hiệu quả để cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân hiệu quả nhất.
1. Cân bằng công việc và cuộc sống là gì?
Cân bằng giữa công việc và cuộc sống là khái niệm được mọi người quan tâm ngày càng nhiều do nhịp sống hiện đại đang diễn ra quá nhanh. Hiểu rõ khái niệm này và lý do tại sao cần phải duy trì sự cân bằng sẽ giúp bạn biết cách điều chỉnh giữa cuộc sống cá nhân và khối lượng công việc hàng ngày.
1.1 Khái niệm
Cân bằng giữa công việc & cuộc sống
Cân bằng công việc và cuộc sống (Work-Life Balance) là trạng thái lý tưởng chỉ sự cân đối giữa thời gian, năng lượng, sự chú tâm dành cho công việc và cuộc sống cá nhân. Khi duy trì một tỷ lệ hợp lý giữa công việc và các hoạt động cá nhân, bạn sẽ hạn chế tình trạng căng thẳng, có đủ thời gian để tận hưởng cuộc sống, chăm sóc bản thân và tạo dựng các mối quan hệ xung quanh.
Điều này không có nghĩa là bạn phải chia đều thời gian cho cả hai phần công việc và cuộc sống. Thay vào đó, nó phụ thuộc vào việc bạn sắp xếp và ưu tiên thời gian một cách hợp lý theo nhu cầu cá nhân và khả năng của mình. Đôi khi, công việc có thể yêu cầu bạn dành nhiều thời gian hơn cho một giai đoạn nào đó nhưng ngay sau đó hãy chậm lại một chút để cơ thể được nghỉ ngơi. Đồng thời, bất kỳ mối quan hệ nào cũng cần dành thời gian để gây dựng và giữ gìn, vì vậy đừng quên “đầu tư” tâm trí vào họ.
Khi áp lực công việc và nhịp sống ngày càng tăng, việc duy trì được sự cân bằng giữa 2 yếu tố này là điều không hề dễ dàng. Dù vậy, nếu để sự mất cân đối giữa cuộc sống và công việc diễn ra quá thường xuyên, bạn sẽ gặp rất nhiều rắc rối.
1.2 Tại sao cần cân bằng giữa công việc và cuộc sống?
Tác hại của việc mất cân bằng giữa công việc & cuộc sống
Mất cân bằng công việc và cuộc sống là vấn đề phổ biến trong xã hội và hậu quả của nó có thể nghiêm trọng hơn chúng ta tưởng. Dưới đây là một số nguyên nhân gây mất cân bằng hai yếu tố này để bạn nhận biết vấn đề và có cách giải quyết, khắc phục hợp lý.
CĂNG THẲNG & KIỆT SỨC: Khi công việc chiếm quá nhiều quỹ thời gian và năng lượng của bạn, bạn dễ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Tình trạng này sẽ khiến bạn mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, suy nhược cơ thể và các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa, tim mạch. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ bị vắt cạn sức lực và không còn khả năng tiếp tục làm việc cũng như tự chăm sóc cho bản thân.
ẢNH HƯỞNG SỨC KHỎE TINH THẦN: Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà việc mất cân bằng giữa cuộc sống và công việc còn tác động xấu đến đời sống tinh thần. Bạn có thể gặp các tình trạng nghiêm trọng như trầm cảm, lo âu và chán nản. Đồng thời nó còn làm tăng cảm giác cô đơn, bị cô lập vì không có thời gian dành cho gia đình và bạn bè.
THIẾU GẮN KẾT VỚI GIA ĐÌNH & BẠN BÈ: Khi công việc trở thành ưu tiên hàng đầu, bạn không chỉ lơ là chính bản thân mình mà còn bị thờ ơ với cả chính gia đình và bạn bè, dẫn đến mâu thuẫn, hiểu lầm và sự xa cách. Bất kỳ mối quan hệ nào không được chăm sóc cũng dễ dàng bị đổ vỡ hoặc thiếu sự gắn kết, gần gũi.
GIẢM HIỆU SUẤT LÀM VIỆC: Thời gian bạn dành cho công việc không hoàn toàn tỉ lệ thuận với kết quả bạn đạt được. Làm việc dưới áp lực lớn trong thời gian liên tục sẽ làm giảm khả năng tập trung, sáng tạo, linh hoạt, từ đó dẫn đến việc bạn xử lý công việc chậm chạp hơn và kém hiệu quả.
GIẢM CẢM GIÁC HẠNH PHÚC & THỎA MÃN: Khi cuộc sống chỉ xoay quanh công việc, bạn dễ cảm thấy cuộc sống trở nên đơn điệu và thiếu ý nghĩa. Việc mất đi những niềm vui nhỏ, giản đơn trong cuộc sống như ăn ngủ đúng giờ, xem bộ phim hay,...sẽ khiến bạn cảm thấy dần không hài lòng với bất kỳ điều gì. Dần dần, điều này sẽ dẫn đến cảm giác trống rỗng và thiếu động lực trong mọi hoạt động.
2. Nguyên nhân gây mất cân bằng công việc và cuộc sống
Vậy đâu là nguyên nhân khiến bạn mất cân bằng giữa cuộc sống và công việc? Trạng thái này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trong mục này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 8 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này để bạn nhận diện và hiểu rõ hơn về những yếu tố đang ảnh hưởng đến bản thân mình.
2.1 Thời gian làm việc quá dài
Thời gian làm việc quá dài
Thời gian làm việc quá dài là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Khi phần lớn thời gian trong ngày bạn dành cho công việc, cuộc sống cá nhân và nhu cầu nghỉ ngơi thường bị lãng quên. Việc này không chỉ gây ra tình trạng mệt mỏi về thể chất mà còn tạo ra sự căng thẳng tâm lý.
Quỹ thời gian có hạn, khi cán cân đó nghiêng về công việc, bạn sẽ có ít thời gian hơn để tập thể dục, ăn uống ngủ nghỉ lành mạnh và tham gia vào các hoạt động giải trí. Điều này dễ dẫn đến các vấn đề như tăng hoặc giảm cân mất kiểm soát, mất ngủ và suy nhược cơ thể. Thậm chí nếu không có kỹ năng quản lý cảm xúc tốt, bạn còn dễ bị cáu gắt, suy sụp, thậm chí là trầm cảm.
2.2 Áp lực công việc cao
Áp lực công việc cao
Nguyên nhân tiếp theo dẫn đến mất cân bằng công việc và cuộc sống chính là bạn phải chịu áp lực cao khi làm việc. Khi phải đối mặt với khối lượng công việc lớn, yêu cầu hoàn thành công việc trong thời gian ngắn hoặc phải đáp ứng các kỳ vọng cao từ cấp trên, bạn dễ rơi vào trạng thái căng thẳng.
Khi bạn phải chú tâm cao độ một cách liên tục có thể khiến bạn cảm thấy quá tải. Sự căng thẳng này có thể khiến bạn tăng lo lắng, mất ngủ, ám ảnh gây ảnh hưởng xấu đến lối sinh hoạt hàng ngày. Chắc chắn khi rơi vào tình trạng này, bạn khó có thể tận hưởng thời gian bên gia đình và bạn bè, từ đó làm giảm chất lượng cuộc sống.
2.3 Thiếu thời gian nghỉ ngơi
Thiếu thời gian nghỉ ngơi
Dù bạn làm ngành nghề gì thì việc có đủ thời gian nghỉ ngơi là điều cần thiết để cơ thể hồi phục và có đủ năng lượng cho ngày làm việc tiếp theo. Sức khỏe con người có giới hạn và không nghỉ ngơi đủ là cách bạn bào mòn chúng nhanh nhất. Đến khi bị kiệt sức bạn sẽ không còn đủ sức làm gì cả, giống như một cái máy bị cạn năng lượng. Bạn dễ gặp tình trạng rối loạn giấc ngủ, suy giảm hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Thời gian nghỉ ngơi là lúc để tái tạo năng lượng và làm mới bản thân. Nghỉ ngơi không chỉ bao gồm ngủ, nghỉ mà còn là tham gia các hoạt động giải trí để thư giãn tinh thần. Hãy dành thời gian hẹn hò cuối tuần, ăn món mình thích, đi dạo phố, nghe nhạc,...
2.4 Thiếu kỹ năng quản lý thời gian
Không có kỹ năng quản lý thời gian
Nguyên nhân của việc mất cân bằng công việc và cuộc sống còn đến từ việc bạn thiếu kỹ năng quản lý thời gian. Bởi khi đó, bạn sẽ khó kiểm soát thời gian chuẩn để hoàn thành các đầu việc dẫn đến việc chúng lấn át thời gian dành cho cuộc sống cá nhân. Việc không phân bổ thời gian hiệu quả có thể dẫn đến tình trạng công việc lộn xộn, chồng chéo.
Thiếu kỹ năng quản lý thời gian còn khiến bạn thường xuyên bị áp lực vì luôn cảm thấy thiếu thời gian để hoàn thành mọi việc, từ đó làm giảm chất lượng cuộc sống. Không phải cứ lên kế hoạch là bạn biết cách quản lý thời gian mà điều quan trọng chính là bạn có tính kỷ luật cao để thực hiện theo.
2.5 Công việc đòi hỏi di chuyển nhiều
Công việc đòi hỏi di chuyển nhiều
Tại sao công việc đòi hỏi di chuyển nhiều lại làm bạn bị mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống? Vì khi công việc yêu cầu bạn phải thường xuyên di chuyển giữa các địa phương hay quốc gia, thời gian bạn dành cho cuộc sống cá nhân bị giảm đi đáng kể. Bên cạnh đó việc phải liên tục thích nghi với môi trường mới và lịch trình làm việc không cố định cũng sẽ làm bạn căng thẳng và kiệt sức.
Tốn thêm thời gian lại bị ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thể chất và tinh thần trong thời gian quá lâu sẽ làm bạn mất cân bằng 2 yếu tố cuộc sống và công việc. Vì vậy hãy nhìn nhận lại đặc thù công việc hiện tại với tình trạng cuộc sống cá nhân thực tế để có sự điều chỉnh, thay đổi cho phù hợp.
2.6 Thiếu sự hỗ trợ từ đồng nghiệp hoặc cấp trên
Không nhận được sự hỗ trợ
Khi không nhận được sự hỗ trợ, bạn sẽ phải tự mình gánh vác nhiều trách nhiệm hơn, phải làm việc nhiều giờ hơn, dẫn đến áp lực và căng thẳng. Nếu bạn không có sự chia sẻ công việc, hướng dẫn từ đồng nghiệp và cấp trên, đôi khi bạn sẽ bị mông lung, mắc sai lầm hoặc tốn nhiều thời gian để hoàn thành công việc hơn.
Bên cạnh đó, sự thiếu hỗ trợ còn làm giảm động lực làm việc và khiến bạn cảm thấy không được coi trọng trong tổ chức. Khi đó, bạn sẽ dần mất đi sự nhiệt tình và đam mê với công việc, dẫn đến sự suy giảm hiệu suất làm việc và thiếu cảm giác thỏa mãn, hài lòng với tổ chức. Lâu dần, bạn sẽ rơi vào trạng thái mất cân bằng công việc và cuộc sống.
2.7 Sự thay đổi liên tục trong công việc
Thay đổi công việc liên tục
Sự thay đổi liên tục trong công việc, bao gồm thay đổi về yêu cầu công việc, vai trò, trách nhiệm hoặc môi trường làm việc sẽ khiến bạn cảm thấy bị áp lực và lo lắng. Khi được giao trọng trách mới, ai cũng cần có thời gian để thích nghi, làm quen và thạo việc. Trong trường hợp bạn bị xoay chuyển liên tục thì tất cả mọi việc đều dang dở, không đạt kết quả tốt, khiến bạn bị hoang mang, mất tự tin và luôn bị căng thẳng.
Việc luân chuyển liên tục còn làm bạn mất định hướng nghề nghiệp, giảm cơ hội thăng tiến. Bạn sẽ khó đánh giá được bản thân đang làm tốt điểm gì và thiết sót gì. Cảm giác đó cũng làm ảnh hưởng cả cuộc sống thường ngày khi bạn không thể thả lỏng bản thân để tận hưởng nó, hệ quả mất cân bằng cả 2 là điều khó tránh khỏi.
2.8 Nhận thông báo công việc quá nhiều sau giờ làm việc
Nhận thông báo công việc sau giờ làm
Nhận thông báo công việc quá nhiều sau giờ làm việc là một vấn đề ngày càng phổ biến và là nguyên nhân hàng đầu gây mất cân bằng công việc và cuộc sống. Khi bạn liên tục phải nhận email, tin nhắn từ cấp trên, đồng nghiệp hay khách hàng ngay cả khi đã kết thúc giờ làm việc sẽ khiến bạn tăng lo lắng, căng thẳng. Thậm chí không ít người gặp tình trạng sợ thông báo từ các ứng dụng trên và họ cảm thấy căng thẳng khi nhận điện thoại từ sếp vào thời gian sau giờ làm.
Sự thiếu phân biệt rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân còn có thể làm tăng nguy cơ mắc phải hội chứng burnout với các triệu chứng như mất động lực, lo âu. Hơn nữa, việc đó còn có thể ảnh hưởng không tốt đến các mối quan hệ cá nhân. Khi bạn không có thời gian chất lượng để giao tiếp với gia đình và bạn bè, bạn sẽ dần mất nối với họ.
3. 12 cách cân bằng công việc và cuộc sống hiệu quả nhất
Khi đã biết được nguyên nhân gây ra việc mất cân bằng giữa công việc và cuộc sống thì bạn cần khắc phục và điều chỉnh chúng như thế nào? Dưới đây là 12 cách hiệu quả giúp bạn đạt được trạng thái cân bằng lý tưởng cho bản thân để cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao hiệu suất làm việc.
3.1 Xác định ưu tiên trong công việc và cuộc sống
Nếu muốn đạt được trạng thái cân bằng giữa công việc và cuộc sống thì điều đầu tiên bạn cần làm chính là xác định mức độ ưu tiên giữa hai yếu tố này. Hãy bắt đầu bằng cách liệt kê các mục tiêu trong cả hai lĩnh vực công việc và cuộc sống cá nhân rồi đánh giá, thực hiện chúng dựa trên mức độ quan trọng và cấp bách. Việc xác định ưu tiên không chỉ giúp bạn hoàn thành công việc hiệu quả hơn mà còn có đủ thời gian để chăm sóc bản thân và duy trì các mối quan hệ cá nhân.
3.2 Học cách từ chối
Học cách từ chối
Từ chối là một kỹ năng quan trọng để duy trì sự cân bằng công việc và cuộc sống. Khi bạn đã có quá nhiều trách nhiệm hoặc không thể đảm bảo chất lượng công việc nếu được nhờ hoặc giao thêm, việc biết nói "không" một cách khéo léo và quyết đoán là cần thiết. Việc từ chối giúp bạn tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng hơn, đồng thời giúp tránh tình trạng quá tải. Khi từ chối, hãy trình bày lý do một cách rõ ràng và lịch sự, đồng thời đề xuất các giải pháp thay thế nếu có thể.
3.3 Học cách quản lý thời gian khoa học
Quản lý thời gian khoa học là yếu tố then chốt để duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Kỹ năng này giúp bạn phân bổ thời gian hợp lý cho các hoạt động trong ngày, từ đó giảm thiểu căng thẳng và tăng hiệu suất làm việc. Bắt đầu bằng cách lập kế hoạch theo ngày, tuần, tháng, sử dụng các phần mềm theo dõi và phải tuân thủ thực hiện nghiêm chỉnh theo lịch trình đã đề ra. Nhờ đó, các công việc sẽ không bị chồng chéo thời gian lên nhau và cuộc sống cá nhân cũng được đảm bảo.
3.4 Làm việc có kế hoạch
Làm việc có kế hoạch
Làm việc có kế hoạch là một chiến lược quan trọng để duy trì sự cân bằng công việc và cuộc sống. Khi bạn có một kế hoạch rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng quản lý thời gian và tài nguyên của mình hơn, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc, giảm căng thẳng, lo âu. Hãy phân chia các nhiệm vụ lớn thành các bước nhỏ hơn và xác định thời gian, nguồn lực hoàn thành. Mỗi khi hoàn thành một việc nào đó hãy đánh dấu vào bản kế hoạch của mình để có thêm động lực tiến đến các mục tiêu tiếp theo.
3.5 Ngủ đủ giấc
Ngủ đủ giấc
Thời gian ngủ chính là lúc cơ thể bắt đầu chữa lành cho chính nó, vì vậy ngủ đủ giấc là cách bạn đảm bảo sức khỏe cho bản thân, duy trì trạng thái cân bằng. Giấc ngủ còn cải thiện khả năng tập trung, trí nhớ và sự tỉnh táo để hoàn thành tốt các công việc sau đó. Để đảm bảo có giấc ngủ chất lượng, hãy thiết lập một lịch trình ngủ đều đặn trong không gian an toàn, thoải mái. Đặc biệt, cần tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ và hạn chế tiêu thụ caffeine hoặc thức ăn nặng vào buổi tối để cơ thể được thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ.
3.6 Rèn luyện thể chất
Rèn luyện thể chất
Muốn làm được tốt bất kỳ việc gì bạn cũng cần có sức khỏe, vì thế rèn luyện thể chất là việc làm rất quan trọng để duy trì sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Tập thể dục thường xuyên không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn giúp giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần. Bạn không cần phải cố đu theo các bộ môn yêu cầu tập quá nặng hay tốn thời gian, hãy chọn loại hình mà bạn yêu thích và dễ dàng duy trì thường xuyên. Chắc chắn, bạn sẽ thấy cơ thể mình khỏe mạnh hơn rất nhiều khi tập thể dục đều đặn.
3.7 Ăn uống đầy đủ
Ăn uống đầy đủ
Ăn uống đầy đủ và khoa học là yếu tố thiết yếu để duy trì sự cân bằng công việc và cuộc sống. Tại sao vậy? Vì một chế độ ăn uống cân đối dinh dưỡng không chỉ cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể mà còn giúp cải thiện tinh thần rất tốt. Hãy đảm bảo rằng chế độ ăn uống của bạn bao gồm đủ các nhóm thực phẩm thiết yếu. Tránh tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có chứa nhiều đường và caffeine. Uống đủ nước và ăn các bữa ăn nhỏ để cơ thể bạn được cung cấp lượng vừa đủ mức năng lượng cần thiết.
3.8 Thiết lập ranh giới rõ ràng thời gian dành cho công việc và cá nhân
Thiết lập ranh giới rõ ràng giữa thời gian dành cho công việc và cá nhân sẽ đảm bảo duy trì sự cân bằng hiệu quả cho bạn. Khi bạn phân định rõ ràng giữa công việc và thời gian cá nhân, bạn sẽ dễ dàng quản lý thời gian hơn và giảm thiểu tình trạng bị quá tải. Hãy thiết lập giờ làm việc cụ thể và tuân thủ nghiêm ngặt chúng sao cho bạn có thể hoàn thành hết đầu việc trong khoảng thời gian đã đề ra để có thời gian cho hoạt động cá nhân.
3.9 Đầu tư vào các mối quan hệ
Đầu tư vào các mối quan hệ
Các mối quan hệ cá nhân, bao gồm gia đình và bạn bè, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tinh thần qua việc chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau. Khi bạn dành thời gian để xây dựng và duy trì các mối quan hệ, bạn sẽ cảm thấy có sự kết nối sâu sắc, từ đó giúp giảm căng thẳng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhờ đó bạn sẽ thấy bản thân cân bằng công việc và cuộc sống hơn. Hãy chủ động dành thời gian cho các hoạt động cùng họ, chẳng hạn như trò chuyện thường xuyên, ăn uống cùng nhau,...
3.10 Sắp xếp không gian sống và khu vực làm việc gọn gàng
Sắp xếp không gian sống gọn gàng
Khi không gian sống hay làm việc mà bừa bộn bạn sẽ bị tăng sự chán nản, căng thẳng. Cuộc sống đã tồn tại rất nhiều áp lực rồi, sắp xếp không gian xung quanh gọn gàng sẽ giúp bạn thoải mái hơn cũng như tăng nguồn cảm hứng làm việc và sinh hoạt. Hãy dành thời gian dọn dẹp hàng ngày để tránh việc bị dồn quá lâu làm cho bản thân bị lười và mất nhiều thời gian, công sức cho hoạt động này. Bạn có thể để các câu nói truyền cảm hứng làm việc hoặc về cuộc sống để trong phòng giúp khích lệ tinh thần cho mình mỗi khi nhìn vào.
3.11 Tạo thói quen nghỉ ngơi ngắn trong thời gian làm việc
Tạo thói quen nghỉ ngơi ngắn trong thời gian làm việc là một phương pháp hiệu quả để duy trì sự cân bằng và nâng cao năng suất. Có những khoảng nghỉ ngắn giúp bạn giảm căng thẳng, phục hồi năng lượng và cải thiện khả năng tập trung. Bạn nên nghỉ 5-10 phút sau mỗi 60-90 phút làm việc liên tục để đi dạo, nghe nhạc,thực hiện các bài tập giãn cơ nhẹ nhàng,...Hoạt động này sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu, làm giảm cảm giác mệt mỏi và tăng cường sự sáng tạo.
3.12 Thực hành thiền
Thiền
Thực hành thiền là một phương pháp hiệu quả để duy trì sự cân bằng cho tinh thần. Thiền giúp giảm căng thẳng, cải thiện sự tập trung và tăng cường sức khỏe tinh thần. Nếu bạn thực hành thiền đều đặn, bạn sẽ cảm nhận được rõ ràng bản thân bình tĩnh hơn khi đối diện với những khó khăn, thử thách trong công việc và cuộc sống. Hãy dành thời gian mỗi ngày để thực hành thiền theo lịch trình riêng của bạn, ngay cả khi mỗi ngày bạn chỉ thiền được 10-15 phút thì hoạt động này vẫn rất hữu ích.
Duy trì sự cân bằng công việc và cuộc sống không phải là một việc đơn giản, đòi hỏi mỗi người cần nhận biết vấn đề nằm ở đâu và có cách rèn luyện, cải thiện mỗi ngày. Bằng cách áp dụng những phương pháp hiệu quả trong bài viết trên, bạn sẽ đạt được trạng thái lý tưởng giúp bản thân cân đối giữa hai yếu tố trên. Hãy thực hành và tự chiêm nghiệm các cách hiệu quả cho riêng bạn để duy trì lâu dài.
Theo dõi Santino thường xuyên để cập nhật tin tức và các sản phẩm thời trang mới nhất:
Địa chỉ showroom toàn quốc: Outlets
Fanpage: Santino
Shopee: https://shope.ee/4fHSR0gEb3
Tiktok: Santino Fashion
Instagram: Santinovietnam
Hotline: 0921 332 999 | 1900 0259
