Ngày Vu Lan báo hiếu là một trong những ngày lễ lớn trong năm, kết nối với những câu chuyện sâu sắc về lòng hiếu thảo và tình cảm gia đình trong lòng mỗi người Việt Nam. Hãy cùng Santino tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa đặc biệt và những việc cần làm trong ngày này.
1. Ngày Vu Lan báo hiếu là gì? Diễn ra ngày nào trong năm?
Ngày Vu Lan là một ngày lễ quan trọng chỉ diễn ra mỗi năm một lần. Vì được tính theo lịch âm nên mỗi năm ngày Vu Lan sẽ diễn ra vào ngày khác nhau theo lịch dương.
1.1. Ngày Vu Lan báo hiếu là gì?
Ngày Vu Lan là gì?
Vu Lan báo hiếu, còn được gọi là Lễ Vu Lan, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Phật giáo, thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 âm lịch hàng năm. Đây là ngày để mỗi người chúng ta hướng về cội nguồn, bày tỏ lòng biết ơn đối với ông bà tổ tiên và bậc cha mẹ có công sinh thành, nuôi dưỡng.
Ngày Vu Lan báo hiếu bắt nguồn từ truyền thuyết trong kinh điển Phật giáo ghi lại câu chuyện về Mục Kiền Liên, một Bồ tát vô cùng hiếu thảo, đã cứu mẹ mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ (quỷ đói), giải thoát khỏi nơi đau khổ.
Vào ngày Vu Lan, Phật tử thường thực hiện các nghi thức, lễ vật và hoạt động như đọc kinh, dâng hoa, hương, và lễ bái người đã qua đời để bày tỏ lòng hiếu thảo và báo đáp công ơn của con cháu đối với tổ tiên. Trong ngày này, các hoạt động từ thiện, viếng thăm các ngôi chùa, tổ chức lễ hội với nhiều hoạt động văn hóa và tôn giáo cũng được tổ chức rất đa dạng.
1.2. Ngày Vu Lan báo hiếu trong các năm
Ngày Vu Lan năm 2023
Ngày Vu Lan được tính theo lịch âm nên không cố định ngày dương trong các năm.
Ngày này được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 âm lịch hàng năm. Theo đó ngày dương tính đến năm 2030 của ngày Vu Lan báo hiếu như sau:
- Năm 2023: ngày 30 tháng 8
- Năm 2024: ngày 18 tháng 8
- Năm 2025: ngày 6 tháng 9
- Năm 2026: ngày 27 tháng 8
- Năm 2027: ngày 16 tháng 8
- Năm 2028: ngày 3 tháng 9
- Năm 2029: ngày 24 tháng 8
- Năm 2030: ngày 13 tháng 8
2. Ý nghĩa và nguồn gốc của ngày Vu Lan báo hiếu
Ngày Vu Lan là một lễ hội quan trọng trong văn hóa Phật giáo tại nhiều quốc gia Đông Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Dưới đây là ý nghĩa và nguồn gốc của ngày này.
2.1 Ý nghĩa
Ngày Vu Lan báo hiếu là dịp để tưởng nhớ và báo hiếu đối với những bậc làm cha làm mẹ có công sinh thành, nuôi dưỡng mỗi chúng ta nên người. Đó cũng là thời điểm chúng ta một lòng hướng về tổ tiên, gia đình và những người đã qua đời. Ngày này, những người có cha mẹ còn sống hãy dành thời gian để trở về thăm cha mẹ và tỏ lòng biết ơn, báo hiếu, chia sẻ tình cảm gia đình.
Lễ Vu Lan là một dịp trọng đại và được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa truyền thống. Trong đêm Rằm tháng 7 âm lịch, người dân thường tổ chức lễ hội với nhiều hoạt động thú vị như diễu hành, văn nghệ và thực hiện các nghi lễ, cầu nguyện và cúng dường tại các đền, chùa, nhà thờ hoặc các nơi linh thiêng khác. Lễ hội Vu Lan được thực hiện theo nhiều hình thức theo phong tục đặc trưng tại từng quốc gia khác nhau.
Tuy nhiên, Vu Lan báo hiếu không chỉ đơn thuần là ngày lễ của Phật giáo mà còn mang ý nghĩa văn hóa to lớn, tôn vinh giá trị gia đình tốt đẹp và tinh thần sẻ chia, tương thân tương ái trong xã hội. Trên tinh thần của lễ Vu Lan, cả xã hội cũng có trách nhiệm trong việc bảo vệ và hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn, gia tăng sự gắn kết và tình yêu thương.
Tổ chức lễ Vu Lan là một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc, là cơ hội để cả gia đình cùng nhau sum họp, tưởng nhớ và bày tỏ lòng tri ân tổ tiên. Thông qua những hoạt động ý nghĩa này, chúng ta có cơ hội khẳng định thêm tầm quan trọng của tình cảm giữa cha mẹ và con cái, và tôn vinh những giá trị to lớn của gia đình. Từ đó, mỗi người trong xã hội cũng nhận ra tầm quan trọng của việc giữ gìn và lan tỏa những giá trị truyền thống, đạo đức, và tình yêu thương trong xã hội hiện đại ngày nay.
2.2 Nguồn gốc
Bồ tát Mục Kiền Liên nghe lời Đức Phật cứu được mẹ
Vu Lan báo hiếu có nguồn gốc từ câu chuyện về Bồ tát Mục Kiền Liên, một trong 10 đệ tử xuất chúng của Đức Phật. Theo kinh "Vu Lan Bồn", khi Bồ tát Mục Kiền Liên đạt thành chánh quả, Ngài nhớ về mẹ của mình đang lưu vong trong cõi ngạ quỷ, bị đói khát và gánh chịu nỗi khổ đau. Với lòng biết ơn và lòng từ bi, Bồ tát Mục Kiền Liên sử dụng tuệ nhãn kiếm tìm mẹ và đã giúp đỡ bằng cách dâng bát cơm cho bà nhưng nó đã biến thành lửa do bà vẫn còn đắm chìm trong sân si và có nhiều ác nghiệp nặng nề.
Không thể cứu mẹ khỏi cõi khổ, Bồ tát Mục Kiền Liên quay về hỏi ý kiến của Đức Phật. Đức Phật đã dạy rằng chỉ có sự hợp lực của tất cả chư tăng trong một khoảng thời gian an cư kiết hạ kéo dài 3 tháng và tập trung chú nguyện mới có thể giúp mẹ Ngài được giải thoát khỏi cõi khổ đau.
Bồ tát Mục Kiền Liên đã tuân thủ lời dạy của Đức Phật, cùng với sự tham gia của tất cả chư tăng, họ tập trung chú nguyện và tổ chức lễ cúng vào ngày Rằm tháng 7 Âm lịch. Cuối cùng, nhờ vào sự hội tụ của lực lượng tối cao này, mẹ của Bồ tát Mục Kiền Liên đã được giải thoát khỏi cõi khổ.
Tương truyền rằng Đức Phật ra lời dạy bất kỳ chúng sanh nào muốn báo hiếu và tri ân cha mẹ cũng nên làm theo phương pháp này (Vu-Lan-Bồn Pháp). Từ đó, ngày Vu Lan báo hiếu đã được lưu truyền và tổ chức nhằm tôn vinh lòng hiếu thảo và tri ân cha mẹ, cũng như nhắc nhở về lòng từ bi và giúp đỡ những người trong hoàn cảnh khó khăn.
3. Việc cần làm trong ngày Vu Lan báo hiếu là gì
Trong ngày Vu Lan, người Phật tử thường thực hiện một số việc cụ thể để tưởng nhớ và báo hiếu đối với tổ tiên, cha mẹ và giúp đỡ những người gặp khó khăn. Dưới đây là một số việc làm ý nghĩa nên thực hiện trong ngày này.
3.1 Cúng dường
Nghi thức cúng dường ngày Vu Lan
Ngày Vu Lan báo hiếu là dịp quan trọng để người Việt tôn kính và tri ân công ơn của cha mẹ và tổ tiên. Trong ngày này, người dân thường thực hiện nghi lễ cúng dường tại nhà và các đền chùa để tưởng nhớ, cầu nguyện và bày tỏ lòng biết ơn và tôn kính đối với những người đã khuất.
Cúng dường là một nghi lễ trang trọng được thực hiện với lòng thành kính và sự chân thành. Trước khi bắt đầu cúng dường, mọi người sẽ dọn dẹp sạch sẽ và trang trí bàn thờ tế, sau đó chuẩn bị mâm cơm cúng gồm nhiều món ăn truyền thống được sắp xếp đẹp mắt và tỉ mỉ.
Trong lúc cúng dường, người ta sẽ thực hiện sẽ thắp nến, đèn và hương, tạo ra không gian ấm cúng và linh thiêng, sau đó sẽ thực hiện các nghi lễ truyền thống. Ngoài việc cúng dường tại gia đình, các Phật tử cũng tham gia các buổi lễ cúng tại chùa trong dịp Vu Lan báo hiếu. Những nghi lễ cúng dường tại chùa thường được tổ chức long trọng hơn, thu hút đông đảo người dân đến tham gia.
3.2 Đọc kinh và tu tập
Đọc kinh cầu nguyện ngày lễ Vu Lan
Trong ngày Vu Lan báo hiếu, việc đọc kinh và tu tập là một hoạt động thiêng liêng và quan trọng để tôn kính công đức của cha mẹ và tổ tiên đã khuất, cầu nguyện cho họ có được sự an lạc và bình an trong cõi bất diệt.
Trong ngày Vu Lan, người dân thường đọc các kinh liên quan đến tình thương, lòng hiếu thảo và đạo lý nhân quả. Không chỉ cầu nguyện cho cha mẹ vào ngày của cha hay những ngày dành cho mẹ mà vào những dịp đặc biệt trong năm, chúng ta đều hãy hướng về họ với lòng biết ơn và tình yêu thương sâu sắc. Ngày này cũng là dịp để người Phật tử tu tập và thực hành các giới luật và nghi thức đạo đức để rèn luyện tâm hồn, thực hành các phẩm chất đạo đức và cầu nguyện để làm việc này từ tâm.
Việc đọc kinh và tu tập trong ngày Vu Lan không chỉ là cách thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với cha mẹ và tổ tiên qua những lời cầu nguyện, mà còn là cơ hội để người Phật tử rèn luyện và tu dưỡng đạo đức, tìm kiếm sự giải thoát và giá trị đích thực trong cuộc sống.
3.3 Bày tỏ lòng hiếu thảo với cha mẹ và tổ tiên
Bày tỏ lòng hiếu thảo với cha mẹ và tưởng nhớ tổ tiên là một phần không thể thiếu trong dịp Vu Lan báo hiếu. Trước ngày Vu Lan, gia đình sẽ chuẩn bị, trang trí bàn thờ tế với mâm cơm truyền thống, các loại hoa quả, bánh trái, đèn và nến. Đến đúng ngày, các thành viên trong gia đình cùng nhau thực hiện các nghi lễ để cầu nguyện bình an và hạnh phúc cho gia đình và bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên. Ngoài lễ tại gia, chúng ta hãy đi viếng mộ tổ tiên - những người đã khuất trong gia đình, dòng họ thể hiện lòng kính trọng và tri ân.
Ảnh 6: Tặng quà mẹ dịp lễ Vu Lan
Không chỉ trong ngày của mẹ hay của cha mà ngày Vu Lan cũng là dịp vô cùng phù hợp để gửi tặng cha mẹ, người thân những món quà ý nghĩa. Hãy tìm hiểu về món quà yêu thích của từng thành viên để chuẩn bị thật chu đáo kèm theo những lời chúc đầy yêu thương để thể hiện sự quan tâm và biết ơn, từ đó góp phần tăng tính gắn kết gia đình. Vào ngày này, mọi người hãy dành thời gian quây quần bên nhau để cùng nhau ăn những bữa cơm gia đình ấm cúng sau những ngày vất vả bôn ba mưu sinh.
3.4 Giúp đỡ người gặp khó khăn
Giúp đỡ người gặp khó khăn
Ngày Vu Lan báo hiếu không chỉ là ngày để nhớ về gia đình và tổ tiên, mà còn là dịp để lan tỏa tình yêu thương và sẻ chia đến với mọi người xung quanh.
Trong ngày Vu Lan, nếu bạn không có điều kiện trực tiếp thực hiện thì hãy quyên góp tiền, đồ dùng và các loại thực phẩm cho các tổ chức từ thiện. Những khoản quyên góp này sẽ được sử dụng để giúp đỡ người nghèo, trẻ em mồ côi, người già neo đơn, và những người mắc bệnh hiểm nghèo.
Bạn cũng có thể tự tay mua thực phẩm, đồ đạc cần thiết để làm quà tặng cho người lớn tuổi neo đơn hoặc những người có hoàn cảnh khó khăn xung quanh nơi bạn sống. Đừng quên gửi những lời hỏi han, động viên họ vượt lên trên hoàn cảnh.
Ngoài việc trực tiếp giúp đỡ, bạn còn có thể tạo điều kiện cho những người gặp khó khăn bằng cách hỗ trợ các dự án phát triển kinh tế xã hội, giáo dục và đào tạo kỹ năng nghề. Ngày Vu Lan chính là cơ hội để lan tỏa tinh thần nhân ái và cống hiến sẻ chia đến với cộng đồng.
4. Kết luận
Ngày Vu Lan báo hiếu là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam. Đây là một ngày quan trọng để vun đắp tình cảm gia đình và nhắc nhở mỗi người hướng về cội nguồn, bày tỏ lòng biết ơn, lòng thành kính với cha mẹ, tổ tiên.
Đừng quên theo dõi Santino thường xuyên tại các kênh online để cập nhật nhanh những thông tin bổ ích đa lĩnh vực:
Fanpage: https://www.facebook.com/SantinoVietnam/
Instagram: https://www.instagram.com/santinovietnam_official/
Shopee: https://shope.ee/4fHSR0gEb3
Tiktok: https://www.tiktok.com/@santino.fashion
Hotline: 0921 332 999
